Grzegorz Michalski: Jak pogodzić płynność z rentownością?

Grzegorz Michalski: Jak pogodzić płynność z rentownością?

Zarządzanie płynnością wymaga zapewnienia odpowiedniego poziomu środków pieniężnych oraz innych aktywów obrotowych – należności i zapasów. Brak odpowiedniego poziomu płynnych aktywów zwiększa ryzyko funkcjonowania przedsiębiorstwa – utraty płynności. Utrzymywanie aktywów obrotowych generuje koszty, zatem wpływa na rentowność firmy. Sprawdź, jak można pogodzić płynność z rentownością.

Jeśli poziom płynnych aktywów będzie za niski, wówczas Twoja firma może napotkać na problemy z terminową spłatą swoich zobowiązań, ze zniechęcaniem klientów zbyt restrykcyjnym podejściem do ściągania należności albo brakiem oferowanego asortymentu. Dlatego poziom płynnych aktywów nie może być zbyt niski.

Relacja poziomu płynności i rentowności.

Równocześnie nadmiar płynnych aktywów może negatywnie wpłynąć na rentowność Twojej firmy. Dzieje się tak, dlatego, że wraz z przekroczeniem „koniecznego" poziomu płynnych aktywów, ich nadwyżki, przy stabilnym poziomie ryzyka rynkowego, stają się źródłem nieefektywnego wykorzystania zasobów.
Wraz ze wzrostem ryzyka towarzyszącego codziennej działalności przedsiębiorstwa, powinieneś zwiększyć poziom płynnych aktywów ponad konieczne poziomy, gdyż zabezpieczy to Twoją firmę przed negatywnym skutkami braku płynnych zasobów.

Jak można mierzyć rentowność?
Rentowność decyzji w zakresie zarządzania płynnością możesz mierzyć na dwa sposoby. Po pierwsze możesz interesować się wpływem na zysk netto i jego relację do kapitału własnego, aktywów całkowitych lub innego elementu aktywów. Po drugie, możesz oceniać rentowność w sposób odnoszący ją do wartości przedsiębiorstwa.
Jeśli dane zaangażowanie środków w aktywa płynne, pomoże zwiększać wartość Twojej firmy – będzie rentowne, jeśli natomiast wpłynie na nią pomniejszająco - nierentowne.

Wpływ płynnych aktywów na wartość przedsiębiorstwa

CF – wolne przepływy pieniężne, CR - przychody ze sprzedaży; KS, KZ - koszty stałe, koszty zmienne; ∆NWC – przyrost kapitału obrotowego netto, k - koszt kapitału finansującego przedsiębiorstwo; t – okres w którym będą generowane wolne przepływy pieniężne.

Jak widać na rysunku, poszczególne elementy wpływające na decyzje w zakresie zarządzania płynnością, wpływają na poziom wolnych przepływów pieniężnych CF, a przez to na wartość przedsiębiorstwa.

Jaki poziom aktywów powinnieś wybrać?
Załóżmy, że Twoja firma stoi przed wyborem, jak duży poziom aktywów płynnych zaangażować.
Wiadomo, że większemu poziomowi należności i zapasów (wynikających z bardziej liberalnego podejścia do udzielania kredytu kupieckiego i proponowania krótszego oczekiwania na realizację zamówień od klientów), towarzyszyć będzie większa sprzedaż, ale także większe koszty

Tabela 1. Założenia:
Poziom płynności duży średni mały
Sprzedaż (w zł) 12 000 10 000 7 000
Wskaźnik bieżącej płynności 3 2 1,6
Aktywa trwałe 4 000 4 000 4 000
Aktywa obrotowe 8 700 5 000 4 000

Koszty obliczyć powinieneś następująco: sprzedaż × 0,1 + aktywa × 0,35.
Amortyzacja, ponieważ jest stała dla wszystkich trzech wariantów, zostaje pominięta (nie wpływa na decyzje).
Koszt kapitału obcego to 12%, kapitał własny stanowi 50%, a jego koszt oszacowany jest na poziomie 30%. Efektywna stopa podatkowa to 20%.

Tabela 2. Oszacowanie rentowności wyrażonej w ROE
Poziom płynności duży średni Mały
Pasywa 12 700 9 000 8 000
Kapitał własny 4 900 3 250 2 750
Kapitał obcy 4 900 3 250 2 750
Zobowiązania bezpłatne 2 900 2 500 2 500
Sprzedaż (w zł) 12 000 10 000 7 000
Koszty 5 645 4 150 3 500
∆EBIT = (5)-(6) 6 335 5 850 3 500
Odsetki 588 390 330
∆EBT = (7)-(8) 5 747 5 460 3 170
Zysk netto = (9)×(1-0,2) 4 598 4 368 2 536
ROE = (10)/(2) 93,8% 134,4% 92,2%

Jak widać, rentowność mierzona przez ROE wskazuje na to, że „średni" poziom płynności jest najkorzystniejszy.
Podobne wyniki uzyskasz, szacując wpływ na wartość przedsiębiorstwa. Odpowiednie obliczenia prezentuje tabela 3.

Tabela 3.
Poziom płynności duży średni Mały
∆EBIT 6 335 5 850 3 500
∆NOPAT = (7)×(1-0,2) 5 068 4 680 2 800
∆CF1…∞ 5 068 4 680 2 800
∆CF0 - 5 800 - 2 500 - 1 500
WACC 19,8% 19,8% 19,8%
∆V = (10) + (9)/(11) 19 796 21 136 12 641

Ponownie najbardziej korzystny okazał się wariant ze „średnim" poziomem płynności, ponieważ w związku z jego zastosowaniem można oczekiwać najwyższego przyrostu wartości przedsiębiorstwa mierzonego przez ∆V.
Zbyt mały poziom płynnych aktywów ogranicza poziom sprzedaży odstraszając klientów zbyt restrykcyjną polityką udzielania kredytu kupieckiego. Z drugiej strony zbyt duże zaangażowanie w aktywa płynne w opcji z „dużym" poziomem aktywów płynnych, stało się podstawą do wyższej niż w wariancie ze średnim poziomem, przychodów ze sprzedaży, lecz równocześnie wygenerowało na tyle wysokie koszty, że pozytywny efekt przyrostu sprzedaży został „przejedzony".

Grzegorz Michalski